Oczyszczenie organizmu na wiosnę

Powszechnie uważa się, że spadek energii, nadmierna senność, ziemisty kolor skóry, bóle głowy, alergie czy niektóre choroby mogą wynikać z nadmiernego zanieczyszczenia organizmu toksynami. Popularnym rozwiązaniem są diety detoksykacyjne, czyli krótkoterminowe interwencje stosowane w celu usunięcia toksyn, ale też promowania zdrowia oraz zrzucenia zbędnych kilogramów.

Dieta oczyszczająca

Najczęściej przybierają one formę postów głodowych bądź postów sokowych, mogą też wiązać się z użyciem środków przeczyszczających, diuretyków, suplementów i / lub żywności wykazującej właściwości oczyszczające. Przy stosowaniu takich diet należy zachować sporą ostrożność, ponieważ niekontrolowane i długotrwale stosowane mogą prowadzić m.in. do niedoborów pokarmowych, odwodnienia czy rozleniwienia jelit i nasilenia zaparć w wyniku nadmiernego zażywania środków przeczyszczających. 

Ludzki organizm sam rozwinął wysoce wyrafinowane mechanizmy eliminujące toksyny. Jego głównymi „oczyszczalniami” są nerki oraz wątroba, ale także układ pokarmowy, skóra i płuca. Gdy nerki i wątroba są zdrowe znakomicie spełniają swoje funkcje detoksykacyjne, jednak warto wspierać ich pracę, szczególnie przy użyciu naturalnych składników żywności czy też ziół. 

Wiosna to idealny moment na podjęcie takich działań, a składa się na to kilka elementów. W okresie zimowym rzadziej przebywamy na świeżym powietrzu, a nasz metabolizm zwalnia, co sprzyja łatwiejszemu gromadzeniu szkodliwych produktów przemiany materii i toksyn z powietrza, wody i pożywienia. Wiosną w narządach wewnętrznych ludzkiego organizmu uruchamiają się procesy naprawcze, a sam organizm funkcjonuje intensywniej. Wiosną również najłatwiej jest dostarczyć organizmowi większej ilości składników wspierających „oczyszczenie organizmu”. 

Szczególną uwagę warto zwrócić na nowalijki – rzodkiewki, pomidory, szczypiorek, sałata, rzeżucha, cebulka dymka, natka pietruszki powinny królować w posiłkach. Oprócz tego niedocenianym skarbem natury są rośliny lecznicze, dostępne w większości na trawnikach, łąkach i w lasach, a które warto pić w postaci naparów, ale również dodawać do sałatek, past, świeżych soków i koktajli. 

• Mniszek lekarski (nie mylić z Mleczem polnym) – szerokie właściwości lecznicze posiada tak naprawdę cała roślina, jego wyciąg pobudza proces odtruwania i regeneracji wątroby, chroni ten narząd przed długotrwałym stresem oksydacyjnym, odtruwa organizm z toksyn poprzez ich wiązanie i eliminację, a to dlatego, że wykazuje właściwości moczopędne i pobudza nerki do pracy. W kuchni najłatwiej wykorzystać jego liście jako składnik sałatek czy pesto
• Pokrzywa – wspomaga eliminację z organizmu metali ciężkich np. rtęci czy ołowiu oraz toksyn z zanieczyszczonej chemicznie żywności, usprawnia pracę nerek, zapobiega odkładaniu się w nich kamieni, wpływa ochronnie na komórki wątroby, jest więc korzystna dla osób zmagających się z chorobami tego narządu i zażywających na stałe leki syntetyczne obciążające wątrobę. Najlepiej smakują jej młode rośliny, które warto dodawać do sałatek, jajecznicy, omletów, farszów, past twarogowych czy jajecznych. Jej liście oczywiście należy zbierać w grubych rękawicach, a następnie opłukać gorącą wodą (nie wrzątkiem by nie utraciła witamin), dzięki czemu przestaną parzyć i będzie je można łatwo wykorzystać w kuchni
• Sok z brzozy – oczyszcza organizm z toksyn i szkodliwych produktów przemiany materii (metabolitów), pobudza metabolizm, wzmacnia organizm, skraca czas przesilenia wiosennego, odtruwa i regeneruje wątrobę, zapobiega tworzeniu się kamieni w nerkach
• Ocet jabłkowy – wykazuje właściwości oczyszczające organizm z toksyn, metali ciężkich i szkodliwych metabolitów (np. mocznika, kwasu moczowego), reguluje pracę jelit, zapobiega zaparciom (jest bogaty w pektyny) i wzdęciom, obfituje w składniki mineralne, bioflawonoidy i enzymy wspomagające metabolizm
• Dzika róża – na rynku dostępne jest wiele jej przetworów: herbatki, konfitury, przeciery i soki. Wyróżnia się wysoką zawartością witaminy C (6 800 – 12 000 mg/100 g produktu), ponadto niweluje skutki stresu oksydacyjnego, jest więc polecana dla osób zestresowanych i przemęczonych psychicznie

Zdrowym jelitom sprzyja właściwy skład mikrobioty jelitowej. Probiotyki czyli korzystne mikroorganizmy zawarte są w produktach fermentowanych i kiszonych, natomiast prebiotyki, czyli pożywka dla namnażajacych się w jelitach bakterii zawarta jest m.in. w cykorii, topinamburze, bananach, szparach, cebuli i czosnku.

Dodatkowo warto pamiętać o:

• sięganiu po żywność jak najmniej przetworzoną, różnorodną i kolorową 
• odpowiednim nawodnieniu organizmu (przynajmniej 2 litry płynów / dzień) – najlepiej w postaci wody
• profilaktyce zaparć – spożywanie produktów pełnoziarnistych, świeżych warzyw i owoców, orzechów i nasion
• regularnej aktywności fizycznej (przynajmniej 30 minut dziennie) – będącej najlepszym dopełnieniem oczyszczenia organizmu, warto więc choć na moment wstać z kanapy lub od biurka, zwłaszcza, że w okresie pandemii siłą rzeczy ruszamy się mniej

Wiosną wszędzie budzi się życie, warto więc zadbać o siebie i swoje samopoczucie, by w pełni dotrzymać wiośnie kroku. Obecna sytuacja na świecie także wymaga od nas większej troski o własne zdrowie. Nie pozostaje więc nic innego jak zacząć działać. 

Klaudia Wochniak

Dietetyk

Bibliografia

Klein A V, Kiat H: Detox diets for toxin elimination and weight management: a critical review of the evidence. Journal of Human Nutrition and Dietetics 2015

Nowak Z T: Eko – detoks od stóp do głów. Aromat słowa 2019