Lekkostrawna dieta, czyli jaka?
Dieta lekkostrawna to prosta modyfikacja diety podstawowej. Jej celem jest jak najmniejsze obciążenie układu trawiennego przez posiłki. Najczęściej poleca się jej stosowanie zwłaszcza pacjentom w okresie okołooperacyjnym i w trakcie rekonwalescencji po zabiegach na przewodzie pokarmowym, a także osobom cierpiącym na częste biegunki, wzdęcia i gazy. Warto wprowadzić ją też u osób starszych.
Zasady diety lekkostrawnej
Bardzo ważne w ramach tej diety jest ograniczenie spożycia błonnika, chociaż nie wolno z niego całkiem rezygnować – usprawnia on bowiem pracę przewodu pokarmowego. Zamiast tego zaleca się spożywanie około 25 g tego składnika na dobę, czyli porcję sięgającą dolnej granicy jego zalecanej podaży. Aby zmniejszyć spożycie błonnika można np. obierać owoce i warzywa ze skórek, dłużej je gotować i wykorzystywać przeciery.
Dieta lekkostrawna ma bardzo podobne założenia do podstawowej, więc również w jej przypadku powinno się zjadać 4 – 5 posiłków w ciągu doby. Pomiędzy nimi zachowuje się trzygodzinne odstępy, a same potrawy spożywa się dokładnie je żując, bez pośpiechu i w pozycji siedzącej albo półsiedzącej. Ma to na celu ułatwienie pracy układowi trawiennemu oraz przeciwdziałanie występowaniu dolegliwości bólowch np. zgagi. Rozkład podaży makroskładników powinien być taki sam jak w podstawowej diecie. Bardzo dobrym rozwiązaniem jest wobec tego dieta pudełkowa i zdrowa dieta na co dzień.
Niezwykle istotne jest zadbanie o odpowiednią podaż płynów, która musi sięgać przynajmniej 2 l dziennie, najlepiej w postaci niegazowanej wody, ale również naparu rumianku czy melisy. Dozwolone są słabe napary herbaty oraz kawa zbożowa z mlekiem, jednak unikać należy mocnej kawy. Całkowicie zabronione jest picie alkoholu, podobnie zresztą jak słodkich napojów.
Co należy jeść na diecie lekkostrawnej?
Na liście dozwolonych produktów znajdują się produkty zbożowe, jednak powinny być one łatwo strawne. Zaliczają się do nich drobne makarony, jasne pieczywo, ewentualnie graham, biały ryż oraz drobne kasze (kuskus, manna, krakowska).
Dieta lekkostrawna obejmuje ponadto chude gatunki mięs i ryb. Można spożywać również wędliny, a najbardziej poleca się włączenie do jadłospisu wołowiny, dorsza, sandacza, pstrąga, flądry, drobiu i mięsa króliczego. Jako źródła tłuszczów powinno się wybierać zaś oleje roślinne serwowane na zimno, masło i ewentualnie słodką śmietankę. Jeśli chodzi o słodycze natomiast, to w diecie znaleźć się może miód, dżemy pozbawione pestek, biszkopty, kisiele, kompoty i galaretki z owoców.
Jeśli chce się spożywać warzywa na surowo, wówczas powinno się wybierać pomidory bez skórki, cykorię, zieloną sałatę albo tartą marchewkę. W postaci zmiksowanej, gotowanej lub przetartej można jeść ziemniaki, marchew, dynię bądź kabaczki. Jeść można także produkty mleczne: zsiadłe mleko, kefir lub jogurt naturalny.
Czego na diecie lekkostrawnej powinno się unikać?
Absolutnie niewskazane jest jedzenie produktów zbożowych z pełnego ziarna, bogatych w błonnik. Zaliczają się do nich grube płatki zbożowe, grube kasze i pieczywo razowe, żytnie oraz na zakwasie. Powinno się unikać w dodatku jaj smażonych i podawanych na twardo – można je jeść wyłącznie na miękko lub w formie jajecznicy ściętej na parze albo omletów.
Nie można na diecie lekkostrawnej używać marynat ani żadnych ostrych przypraw, podobnie zresztą jak tłuszczów do smażenia. Odrzucić trzeba tłuste gatunki mięs, czyli dziczyznę, łososia, tłuste części wieprzowiny i kiełbasy. Nie wolno ponadto spożywać nasion roślin strączkowych, cebuli, kapusty ani czosnku.
Bibliografia:
- Jarosz M (red.). Zasady prawidłowego żywienia chorych w szpitalach. Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa, 2011, s. 109-111.
- Włodarek D, Lange E, Kozłowska L, Głąbska D. Dietoterapia. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2014.